اسکیزوفرنی اختلال روحی است که معمولا در نوجوانی یا اوایل بزرگسالی دیده می شود. این بیماری با توهم،پندار بیهوده و سایر مشکلات شناختی مشخص می شود و می تواند برای باقی عمر بیمار یک موضوع چالش برانگیز باشد. در این مقاله سعی می کنیم نشانه ها، علل و درمان اسکیزوفرنی را با هم مرور کنیم.
حقایقی در مورد اسکیزوفرنی
برخی از حقایق موجود درباره اسکیزوفرنی را در ادامه با هم مرور خواهیم کرد:
- اسکیزوفرنی حدود 1 درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر خود قرار می دهد
- نشانه ها در برگیرنده توهم، پندار بیهوده و افکار به هم ریخته است.
- تشخیص اسکیزوفرنی تنها بعد از اینکه سایر بیماری ها مورد بررسی قرار گرفت انجام خواهد شد.
اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی بیشتر بین سنین 16 الی 30 سالگی بروز می کند و مردان را بیشتر از زنان تحت تاثیر خود قرار می دهد. در بیشتر موارد این اختلال به آرامی توسعه پیدا می کند و فرد برای سال ها نمی داند با چنین شرایطی مواجه است. با اینحال در برخی از موارد چنین شرایطی ممکن است به طور ناگهانی بروز کند و به سرعت توسعه یابد. اسکیزوفرنی حدود 1 درصد از کل بزرگسالان را درگیر خود کرده است.
نشانه های اسکیزوفرنی
بخش اعظمی از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی باید بر روی سایر افراد تکیه کنند زیرا نمی توانند شغلی را به خوبی انجام دهند یا از خود مراقبت کنند. بیشتر افراد ممکن است به درمان مقاومت نشان دهند و بر این باور باشند که هیچ بیماری ندارند.برخی از بیماران ممکن است نشانه های واضح و روشنی داشته باشند اما برخی ممکن است چنین نباشند. اثر اسکیزوفرنی بسیار فراتر از خانواده است و می تواند بر روی دوستان و جامعه نیز اثر بگذارد. نشانه ها و علائم اسکیزوفرنی متغیر است با اینحال برخی از نشانه ها در 4 طبقه بندی خلاصه می شود:
- نشانه های مثبت: به عنوان مثال توهم و پندار بیهوده
- نشانه های منفی: به عنوان مثال نبود حس در صورت یا نبود انگیزه
- نشانه های شناختی: این ها بر روی فرآیند تفکر فرد اثر می گذارند و می توانند مثبت یا منفی باشند. به عنوان مثال تمرکز ضعیف جزو نشانه های منفی است.
- نشانه های عاطفی و احساسی:این ها معمولا نشانه های منفی هستند.
فهرست زیر نشانه های بزرگ را نشان می دهد:
- پندار بیهوده: در این شرایط بیمار عقاید نادرستی را از خود نشان می دهد و این موضوع می تواند اشکال مختلفی به خود بگیرد.آن ها ممکن است احساس کنند سایرین قصد کنترلشان را دارند یا اینکه فکر کنند قدرت و توانایی های غیر عادی دارند
- توهم: شنیدن صدا یکی از رایج ترین مواردی است که این افراد با آن درگیر هستند. اما ممکن است مواردی را ببینند، حس کنند یا بو کنند که اصلا وجود ندارد. با اینحال افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است طیف وسیعی از توهمات را تجربه نمایند.
- اختلال تفکر: فرد ممکن است بدون هیچ دلیل منطقی از یک موضوع به موضوع دیگر برود. در این شرایط فرد مقابل ممکن است نتواند صحبت های او را به خوبی دنبال کند.
سایر نشانه ها عبارت است از:
- نبود انگیزه
- بیان ضعیف احساسات پاسخ به شادی یا ناراحتی ممکن است در این افراد وجود نداشته باشد یا ضعیف باشد
- فرار از جامعه: فرد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است بر این باور باشد که سایرین قصد اذیت و اسیب رساندن به او را دارند پس از جامعه فرار می کند
- نبود هوشیاری در مورد بیماری: از آن جایی که توهم و پندار بیهوده برای این بیماران واقعی به نظر می رسد بیشترشان ممکن است ندانند که بیمار هستند. آن ها استفاده از دارو را رد می کنند
- مشکلات شناختی: توانایی فرد برای تمرکز، فراخوانی موارد؛ برنامه ریزی از قبل یا سازماندهی زندگی تحت تاثیر این شرایط قرار می گیرد
علل بروز اسکیزوفرنی چیست؟
متخصصان بر این باورند که فاکتورهای مختلفی در این شرایط دخیل است. شواهد موجود نشان می دهد ژنتیک و فاکتورهای زیست محیطی با هم در این شرایط نقش دارند. چنین بیماری یک عنصر ارثی دارد اما محرک های محیطی نیز بسیار مهم است. در ادامه برخی از این فاکتورها را با هم مرور می کنیم:
ژنتیک:
اگر سابقه اسکیزوفرنی در خانواده وجود نداشته باشد، خطر توسعه آن کمتر از یک درصد است. با اینحال اگر فردی قبلا با چنین شرایطی تشخیص داده شده باشد خطر ابتلای سایر افراد خانواده نیز تا 10 درصد افزایش می یابد
عدم تعادل شیمیایی در مغز:
متخصصان بر این باورند که عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز نیز می تواند بر روی اسکیزوفرنی اثر بگذارد.
ارتباط خانوادگی:
شواهدی وجود ندارد که تایید کند ارتباط خانوادگی باعث ایجاد اسکیزوفرنی می شود با اینحال برخی از بیماران معتقدند تنش بین اعضای خانواده شرایطشان را بدتر می کند.
فاکتورهای زیست محیطی:
اگرچه شاهد دقیق و واضحی برای این ماجرا وجود ندارد اما بیشتر افراد بر این باورند که ترومای قبل از تولد و عفونت های ویروسی می تواند در توسعه بیماری نقش داشته باشد. تجربیات استرس زا اغلب موجوب تحریک این شرایط می شود. این فاکتورها اغلب برای تحریک بیماری مقصر شناخته می شوند. به همین خاطر دانستن علت دقیق اسکیزوفرنی بسیار دشوار خواهد بود.
اسکیزوفرنی ایجاد شده توسط دارو:
ماریجوانا و LSD جزو شناخته شده ترین علت های بروز اسکیزوفرنی است. علاوه بر این افراد مبتلا به بیماری روحی و روانی همچون اسکیزوفرنی مصرف مواد مخدر می تواند نشانه ها و دوره های موجود را تحریک کند.برخی از محققان بر این باورند که برخی ار داروهای تجویز خاص مثل استروئیدها و محرک ها نیز می تواند باعث بروز بیماری های این چنینی شود.
